KADINLAR RİSK ALTINDA
El sorunlarının başında tıp dilinde “Karpal Tünel Sendromu” olarak bilinen sinir başı sendromu geliyor. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülen bu hastalık baş parmak ve yanındaki üç parmağın duyusunu veren, başparmak fonksiyonlarını sağlayan “median” siniri etkileyen bir sorun. hastalık: “Median sinirinin el bileğinde, parmakları hareket ettiren tendonlar ile birlikte içinden geçtiği ‘Karpal Tünel’de baskıya uğraması sonucu bu hastalık gelişir.” Parmaklarda uyuşma, güç kaybı ve ön koldan omuza kadar yayılan ağrılar ile kendini gösteren bu hastalıkta genellikle geceleri uykudan uyandıran uyuşma ve ağrılar görülüyor. Önceleri hafif şiddette olan ve çok sık görülmeyen bu belirtiler, el ve bilek dinlendirildiğinde ortadan kaybolabiliyor. Ancak sinirin üzerindeki baskı arttıkça kişi bu belirtileri daha sık ve daha şiddetli hissedebiliyor.
Peki gerekli önlem alınmazsa ne olur?: “Bu dönemde gerekli önlemler alınmazsa sinirde kalıcı hasar meydana gelir. Sonrasında el fonksiyonları ile duyusunun yeniden tam onarılması mümkün olmaz. Tedavi olarak başlangıçta tıbbi tedavi ve gece atelleri kullanılır. Yeterli iyileşme sağlanmayan durumlarda cerrahi yöntemler uygulanır. Cerrahi anlamda karpal tünel gevşetilmesi yapılarak sinir üzerindeki baskının ortadan kaldırılması sağlanır.”
Karpal Tünel Sendromu el bileklerindeki tendonların şişmesi ve sık sık tekrarlanan hareketler sonucu bilek sinirine baskı yapması ile ortaya çıkan tıbbi bir durum olarak nitelendiriliyor.
TENDİNİTLERE DİKKAT!
Karpal Tünel Sendromu’nun yanında el ağrısına neden olan diğer faktörler şöyle sıralanıyor: tendinitler, ganglion kistler (el ve bilekteki kistler) tendon iltihabı, sinir sıkışmaları, enfeksiyon ve artrit.
Klavye kullananları, örgü örenleri, bahçe işi ile uğraşanları ve hamileleri en çok tehdit eden el sorunu ise tendinitler. Baş parmak dahil her parmakta görülebilen bu problem: “Parmakları hareket ettiren kirişlerin yüzeyleri çok düzgün kılıflarla çevrilidir. Bu kirişler çeşitli tünellerden geçerler. Tetik parmak probleminde kılıfların girişi daralır, kirişler kalınlaşır ve kendilerini saran kılıflara sığmazlar. Özellikle hamilelik sonrasında görülür. Avuç içinde hassasiyet, parmak büküldüğünde takılma ve kilitlenme tendinitlerin başlıca belirtileri olarak kabul ediliyor.” Uzun süreli takılmalarda parmak hareketlerinde kısıtlılık ve hareket kaybı görüldüğünü belirtiyor. Tedavide öncelikle ılık kompres ve ağrı kesiciler kullanılıyor. Ödem oluştuğunda enjeksiyon yapılıyor. Tedavilerin yeterli olmadığı durumlarda cerrahi müdahale yapıldığını biliniyor. Ancak bu operasyon korkulacak bir ameliyat değil. Operasyon sonrası hasta aynı gün elini kullanabiliyor. Sadece gerekli görülen hastalara fizik tedavi uygulanıyor.
ELDE OLUŞAN KİSTLER
El bileğini fazla kullanan kişilerde görülen bir diğer sorun ise ganglion kistler. El ve bilekte, kiriş kılıflarının neden olduğu, eklem sıvısıyla dolu kistik oluşumlara sık olarak rastlanıyor. El ve bileğin hemen her bölgesinde görülen bu kistlerin aniden ya da yıllar içinde oluşabilir: “Nadiren ağrılı olan bu kitleler kötü huylu değildir. Çoğunlukla hiçbir neden olmaksızın gelişirler. Şikayetlerin derecesine göre tıbbi ya da cerrahi tedavi uygulanır.”
Tenis, golf gibi sporlarla uğraşanların yanı sıra, endüstriyel alanda çalışanlarda da bu tip iltihaplanmalar sıkça görülüyor.
“Dirseğin iç ve dış kenarında bulunan kemik çıkıntılarına yapışan kasların yapışma inflamasyonlarıdır.Hastalık teşhis edildiğinde öncelikle streching tavsiye ediliyor. Bileklik ve ilaç kullanımının yanı sıra fizik tedavi de uygulanıyor.”
DUPUYTRENS HASTALIĞI
Ellerde rastlanan bu hastalık daha çok kuzey ülkelerinde görülüyor. ” Avuç içi ve cilt altı dokusunun kalınlaşmasıyla, parmaklara kadar uzanan bantlar oluşur. Bu bantlar avuç içinde bir çekilme yaratır. tedavisi cerrahi olarak bu dokunun çıkarılması şeklinde olur. tedavi hastalığın seyrine göre de değişir. Cerrahi girişim sonrası uygulanan el terapisi ile fonksiyonlarda belirgin gelişme sağlanmaktadır.”
ÖNLEMLER
Burkulma, zorlanma, tendon iltihabı ve karpal tünel sendromu varsa aslında kendi başınıza alabileceğiniz basit önlemler var. Öncelikle sürekli tekrarlamaya dayanan hareketlerden kaçınmanız gerekiyor. Klavye kullanırken kol ve bileklerinizi uygun şekilde destekleyin ve arada mola vermeye dikkat edin. Ayrıca uzmanlar çalışma öncesi ve sonrasında ısınma ve soğumayı da dikkate alarak egzersiz yapmanızı tavsiye ediyorlar.
ELDE OLUŞAN SORUNLAR
Karpal Tünel Sendromu
Belirtileri : Gece uyuşmaları, parmaklarda uyuşma, güç kaybı ve ön koldan omuza kadar yayılan ağrılar.
Tedavisi : Tıbbi tedavi ve gece atelleri kullanılır. Yeterli iyileşme sağlanmayan durumlarda cerrahi yöntemler uygulanır.
Gangilon Kistler
Belirtileri : El ve bilekte kist.
Tedavisi : Tıbbi ya da cerrahi tedavi (artroskopik cerrahi)
Tendinitler
Belirtileri : Avuç içinde hassasiyet, parmak büküldüğünde takılma ve kilitlenme
Tedavisi : Ilık kompres ve ağrı kesiciler kullanılıyor. Ödem oluştuğunda enjeksiyon yapılıyor. Yeterli olmazsa cerrahi müdahale uygulanır.
Tenisçi-Golfçü Dirseği
Belirtileri : El ve bilekte ağrı
Tedavisi : Streching, bileklik ve ilaç kullanımı, fizik tedavi; rahatlamayan durumlarda cerrahi tedavi.
El bileği ve el ağrısı yapan hastalıklar nelerdir? Osteoartrit (kireçlenme), DeQuervain hastalığı, karpal tünel sendromu, el bileğinde ulnar sinir kompresyonu, tetik parmak, Dupuytren kontraktürü, Sudeck atrofisi, Raynaud hastalığı, artritler (romatoid artrit, psöriatik artrit, ankilozan spondilit), hipertrofik osteoartropati, gangliyon kistleri, travma.
Elin osteoartriti nasıl bir hastalıktır? Tedavisi nedir? Elin osteoartriti genellikle 40 yaşın üzerinde başlar. Erkeklere göre kadınlar hastalığa on kat daha fazla yakalanır. Tek eklemi tutabilirse de çoğunlukla tutuluş birden fazla eklemdedir. Özellikle ailenin kadınlar tarafında yaygındır; anne, kız, kız kardeş. Hastalık ağrısız veya pek az bir ağrı ile aylar ve yıllarca fark edilmeden ilerleyebilir. Hastalar hekime genellikle parmaklarında giderek belirginleşen kötü görünümlü nodüller nedeniyle başvururlar. Bazı hastalar işlerini eskisi kadar beceriyle yapamadıklarından yakınır. Ağrılı osteoartrozlular parafin banyosu, hot pack gibi fizik tedavi araçlarından çoğunlukla yararlanırlar. Gece giyilen naylon eldiven ağrıyı ve sabah sertliğini azaltır.
Elin romatoid artriti nasıl bir hastalıktır? Tedavisi nedir? İltihaplı bir eklem romatizmasıdır. İlerleyici ve sakat bırakıcıdır. Boyun, omuz, dirsek, kalça, diz ve ayak gibi birçok eklemi tutar. En sık tuttuğu yerlerden biri eldir. El bileği, parmak dip ve orta eklemlerinde ağrı, şişlik ve tutuklukla seyreder. Zamanla şekil bozuklukları ve kalıcı deformiteler bırakabilir. Tedavi edilmez ve hastalık ilerlerse elin fonksiyonları bozulur. Romatoid artritli hastayı bütünüyle değerlendirip temel ve semptomatik ilaç tedavisi düzenlenir. Hastalığın durumuna göre fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları yapılır. Hastaların dikkat etmesi gereken en önemli husus, hem hastalığın seyrini takip etmek hem de ilaçların fayda ve zararlarının gözlenmek için sürekli hekim kontrolü altında olmasıdır.
Karpal tünel sendromu nedir? Median sinirin karpal tünel içinde sıkışması ile ortaya çıkan klinik tablodur. Karpal tünel sendromu kadınlarda daha sıktır. Hasta ilk üç veya dört parmağındaki ağrı, uyuşma ve karıncalanmadan yakınır. Semptomlar karakteristik olarak gece, sabahın erken saatlerinde artar ve hastayı uyandırır. Hasta çoğunlukla ellerini sallayarak ağrı ve uyuşmayı gidermeye çalışır. EMG tanı ve hastalığın izlenmesinde değerli bir tetkik yöntemidir. Hafif vakalarda el bileğinin nötral pozisyonda splintle istirahata alınması ve lokal kortikosteroid enjeksiyonu çoğunlukla iyileşmeyi sağlamaktadır. Ağrı kesici ve iltihap giderici romatizma ilaçları, fizik tedavi yararlı olabilir. Bu tedavilere cevap vermeyen ve kuvvet kaybı olan hastalara cerrahi uygulanır.
DeQuervain hastalığı nedir? Nasıl tedavi edilir? Başparmağıyla birlikte elini sıkarak ve elini küçük parmak yönünde hareket ettirerek iş yapan kadınlarda sık rastlanır. Hasta başparmak hizasındaki çıkıntı üzerindeki ağrıdan yakınır. Hastalık başparmağın istirahatı ve lokal kortizon enjeksiyonu ile tedavi edilir. Nadiren cerrahi gerekebilir.
Tetik parmak bir hastalık mıdır? Parmakların iç yüzündeki kirişin hastalığıdır. Parmak büküldüğü zaman kilitlenir ve doğrultulamaz. Zorlanırsa, birden boşanarak düzleşir. Tedavi için lokal kortikosteroid enjekte edilir. Fizik tedavi iyileşmeye yardımcı olur. Bunlar yeterli olmazsa, cerrahi girişim sorunu çözebilir
Konya Evde Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon